«Reuters» агенттігінің хабарлауынша, АҚШ президентінің Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Түрікменстан және Өзбекстан көшбасшыларымен кездесуі Вашингтон Ресейдің ұзақ уақыт бойы үстемдік еткен және Қытай үшін қызығушылық тудыратын ресурстарға бай аймақтағы ықпалын кеңейтуге тырысып жатқан кезде өтті.

(Сурет: centralasianlight.org)

АҚШ, РЕСЕЙ МЕН ҚЫТАЙ: ОА ҮШІН ТАЛАС ҚЫЗДЫ...

Дональд Трамп Орталық Азияны «өте бай аймақ» деп атап, Американың ОА-дағы бес елмен серіктестігін нығайтуға ниетті екенін мәлімдеді.

«Маңызды минералдар біздің күн тәртібіміздегі маңызды мәселе. Соңғы апталарда менің әкімшілігім әлемдегі одақтастар мен достармен минералды жеткізу тізбектерімізді кеңейту туралы келісімдерге қол жеткізу арқылы Американың экономикалық қауіпсіздігін нығайтты», - деді Трамп.

АҚШ Ресей мен Қытайды айналып өтетін маңызды минералдарды, энергетиканы және құрлықтағы сауда жолдарын қамтамасыз ету үшін жаңа серіктестіктер іздестіруде. Трамп бұл сөздерді бес елдің көшбасшыларымен кешкі ас алдында айтты.

Батыстағы БАҚ-тың жазуынша, осы жолы АҚШ пен Орталық Азия шенеуніктері маңызды минералдар бойынша ынтымақтастық туралы келісімдерге қол қояды деп күтіледі. Жарияланған бизнес келісімдерінің арасында «Boeing» компаниясының Қазақстан, Тәжікстан және Өзбекстан әуе компанияларына 37 ұшақ сату туралы келісімі бар. Сонымен қатар, американдық «Cove Capital» компаниясы Қазақстанда вольфрам өндіреді.

«Reuters» агенттігінің хабарлауынша, бұл бес елде уран, мыс, алтын, сирек кездесетін жер элементтері және басқа да стратегиялық минералдардың кең кен орындары бар. Аймақтың ең ірі экономикасы болып табылатын Қазақстан әлемдегі жетекші уран жеткізушісі болып табылады, 2024 жылы әлемдік уран өндірісінің шамамен 40%-ын өндіреді, ал Өзбекстан алғашқы бестіктің қатарында. Олар бірге әлемдік уран өндірісінің жартысынан сәл астамын құрайды.

ОРТАЛЫҚ АЗИЯ МЕН АҚШ ҚАНДАЙ КЕЛІСІМДЕР ЖАСАСТЫ?

«Kiev Post» журналисі Алекс Рауфоглудың айтуынша, АҚШ пен Орталық Азия елдері Вашингтондағы кездесу барысында келесі келісімдерге қол жеткізді:

Қазақстан

▪Boeing және Air Astana: 15-ке дейін 787 Dreamliner ұшағын жеткізу туралы келісім.

▪Cove Capital: вольфрам өндіру компаниясын (әлемдегі ең ірі игерілмеген кен орындарының бірі) жекешелендіру.

▪Leidos: Қазақстанның Ұлттық әуе қозғалысын басқару жүйесін жаңарту.

▪Dynamic Aviation: маңызды минералдарды картаға түсірудің стратегиялық бағдарламасы үшін.

▪John Deere: тракторлар мен егіс жабдықтарын қоса алғанда, ауыл шаруашылығы техникасын жеткізу.

▪Citi: ExIm Bank-пен қаржыландыру туралы келісім, Wabtec-пен локомотивтерге арналған бұрын қол қойылған келісімді жалғастыру.

▪Nvidia, MDIDO және Freedom Holding Corporation арасындағы озық жасанды интеллект (ЖИ) чиптерін жеткізу бойынша өзара түсіністік туралы меморандумдар.

▪Колорадо тау-кен мектебі: Академиялық серіктестік туралы келісім.

Қырғызстан

▪All American Rail Group Global: Теміржол құрылысы және инженерлік келісім.

Тәжікстан

▪Boeing және Somon Air: Төрт 787 Dreamliner және 10 737 Max ұшағын жеткізу туралы келісім.

▪Transparent Earth және Тәжікстанның Avesto Group LLC: Минералды ресурстар туралы деректерді бақылауға арналған ұлттық сандық платформа құру туралы өзара түсіністік туралы меморандум.

▪6th Grain және Тәжікстанның Marmari: Ауыл шаруашылығы жерлеріне арналған сандық платформа туралы келісім.

Өзбекстан

▪Boeing және Uzbekistan Airways: Қосымша сегіз 787 Dreamliner ұшағына тапсырыс беру (бұрын тапсырыс берілген кең фюзеляжды ұшақтардың жалпы санын 22-ге жеткізу).

▪John Deere және Өзбекстан үкіметі: Мақта жинау жабдықтарын жеткізу.

Mezgil.kz