Қазақстанның ең қымбат қазынасы – адам. Ал адам өмірінің негізі – денсаулық. Сондықтан денсаулық сақтау жүйесінің дамуы елдің әлеуметтік тұрақтылығы мен экономикалық қуатының басты көрсеткіші саналады. 

(Сурет: egemen.kz)

Соңғы жылдары мемлекет бұл салаға ерекше назар аударып келеді. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев өз Жолдауында: «Халықтың денсаулығы – ұлттың байлығы. Азаматтарға сапалы медициналық қызмет көрсету – мемлекеттің тікелей міндеті», – деп атап өткен болатын.

Бүгінде Қазақстанда денсаулық сақтау саласында үлкен өзгерістер жүріп жатыр. Министрліктің 2024 жылғы ресми деректеріне сәйкес, елде 1200-ден астам аурухана мен 3 мыңға жуық емхана, фельдшерлік пункттер мен амбулаториялар жұмыс істейді. Соңғы бес жылда жаңа медициналық нысандардың саны 15 пайызға артқан. Мемлекет медициналық инфрақұрылымды жаңарту, цифрлық технологияларды енгізу және кадрлық әлеуетті күшейту бағытында жүйелі қадамдар жасап отыр.

Денсаулық сақтау саласының дамуы ең алдымен адамның өмір сүру ұзақтығына әсер етеді. Егер 1991 жылы қазақстандықтардың орташа өмір жасы 67 болса, бүгінде ол 74 жасқа жетті. Бұл – халықтың өмір сапасының артқанын көрсететін маңызды белгі. Мұның артында мыңдаған дәрігер мен мейірбикенің адал еңбегі жатыр. Әсіресе пандемия жылдары медицина қызметкерлерінің жанқиярлық еңбегі бүкіл қоғамның алғысына бөленді. Олар өз өмірін қауіпке тігіп, халықтың амандығын қорғады.

Мемлекет дәрігерлердің әлеуметтік жағдайын жақсарту мәселесін де басты назарда ұстап отыр. 2024 жылы медициналық қызметкерлердің жалақысы 30 пайызға өсті, ал 2025 жылы орташа дәрігер жалақысы елдегі орташа жалақыдан екі есеге жоғары болуы жоспарланып отыр. Денсаулық сақтау министрлігі кадр тапшылығын жою мақсатында жыл сайын шамамен 5 мыңнан астам грантты медициналық мамандықтарға бөледі. Сонымен қатар, «Дипломмен – ауылға!» бағдарламасы арқылы мыңдаған жас дәрігер ауылдық жерлерге барып, халыққа қызмет етуде.

Денсаулық сақтау саласында цифрландыру – соңғы жылдардағы ең ірі серпіліс. Электронды денсаулық паспорты, онлайн-дәрігер қабылдауы, телемедицина жүйесі халыққа медициналық көмекті ыңғайлы әрі қолжетімді етті. Мысалы, 2024 жылы еліміз бойынша 12 миллионнан астам азаматтың медициналық деректері электронды форматқа көшірілді. Бұл науқастардың тарихын бақылауға, емдеудің сапасын арттыруға және уақытты үнемдеуге мүмкіндік береді.

Қаржыландыру мәселесіне келсек, 2024 жылы денсаулық сақтау саласына мемлекеттік бюджеттен 3,2 триллион теңге бөлінді. Оның ішінде шамамен 1,5 триллион теңге – міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына аударылған қаражат. Бұл жүйе арқылы азаматтар тегін медициналық көмектен бөлек, кеңейтілген қызмет түрлерін де ала алады. 2025 жылдан бастап медициналық сақтандыру пакетіне жүрек-қан тамырлары ауруларын ерте анықтайтын скрининг, балалар стоматологиясы және психологиялық кеңес беру сияқты жаңа қызметтер енгізілмек.

Әрине, шешімін күткен мәселелер де жоқ емес. Кейбір өңірлерде әлі де болса дәрігер тапшылығы сезіледі, заманауи құрал-жабдықтардың жетіспеушілігі мен шалғай ауылдардағы медициналық көліктердің ескіруі – өзекті проблема. Әсіресе, жедел жәрдем қызметінің уақтылы жетпеуі немесе созылмалы науқастардың дәрі-дәрмекпен толық қамтылмауы сияқты мәселелер халықтың наразылығын туғызады. Бірақ осының бәрін жою бағытында нақты жұмыстар қолға алынуда. 2026 жылға дейін республика бойынша 655 жаңа медициналық нысан салу және 32 ауылдық аурухананы заманауи стандарттарға сай жабдықтау жоспарланған.

Қарапайым адамның өмірінде медицина – ең сенімді тірек. Адам сырқаттанғанда оның үміті де, қорқынышы да дәрігердің қолында болады. Сол себепті дәрігер мамандығы – тек білім мен тәжірибе емес, үлкен жүрек пен адамгершіліктің көрінісі. Әрбір ота жасаған хирург, әрбір баланы аман-есен өмірге әкелген акушер, әрбір жедел жәрдем қызметкері – қоғамның нағыз қаһарманы.

Денсаулық сақтау жүйесін дамыту тек жаңа ғимарат салумен немесе құрал-жабдық әкелумен шектелмейді. Ол ең алдымен адамдарға деген көзқарас, қамқорлық пен сенім қалыптастырудан басталады. Қоғамның дені сау болса – мемлекет мықты. Сондықтан медицинаны қолдау, дәрігердің еңбегін бағалау және халықтың денсаулығын қорғау – бәріміздің ортақ борышымыз. Денсаулық сақтау – бұл жай ғана сала емес, ол өмірдің өзі.

Mezgil.kz